Heart4kidsadvocacyforum's Blog

Ko e hā e me’a ‘oku fie ma’ú pea ko hai kuo pau ke ke hoko ki ai ke tokoni’i e fānaú ko ‘enau faiakó?

Kuo pau ke ke mateuteu faka’atamai mo tukupā ke hoko ko ha “tokotaha ako ‘i he mo’uí kotoa”, koe’uhí he ‘oku mahino kiate koe “‘oku ‘i ai ma’u pē ‘a e mo’oni mo e ‘ilo lahi ange” ke ako. Kuo pau ke mahino kiate koe ‘i he hokohoko atu ho’o ako mo fakatupulaki ho’o mo’uí, ‘oku ‘ikai ngata pē ‘i he’ene ‘aonga kiate koé, ka ko e mo’ui ‘a e fānau ‘okú ke tokoni’í.

‘I he’etau hoko ko e faiakó, ko hotau fatongia ke hokohoko atu hono ako mo fakalelei’i ‘etau mo’uí koe’uhí ke tau tupulaki ‘i he tapa kotoa pē ‘o ‘etau mo’uí.  Ko ha konga mahu’inga ‘o hono ako’i mo fakahinohino’i ‘o e fānaú ‘a e tu’unga ‘oku tau ‘i aí mo e me’a ‘oku tau ‘ilo’í pea mo e me’a ‘oku fie ma’u ke tau vahevahe mo e fānaú.  Kapau ‘oku ‘ikai ke tau kau ‘i he ngaahi ‘ekitiviti ‘oku ne ‘omi ‘a e ngaahi ma’u’anga tokoni mo e kanotohi ki he’etau naunau fakalesoni ma’a e fanau, ta ‘oku tau fakangatangata mo ta’ofi ‘a e fanau ke nau lava ‘o ma’u ‘a e koloa ‘o e ‘ilo ‘oku ma’u ‘e he mamani ma’anautolu.  ‘Oku tokolahi ha kau faiako mo e kau pule ‘oku nau a’usia ‘a e “vela”, koe’uhi he ‘oku nau fakafisi ke tui ‘oku ‘ikai fie ma’u ke nau foki ki he ako, fefononga’aki, kau ki he ngaahi kulupu tokanga, lau ‘a e fiefia mo fakatukupaa’i kinautolu ke nau fai ha ngaahi me’a ‘oku “mei he puha” ma’anautolu. 

‘Oku hoko kitautolu kau faiakó mo e mātu’á ko ha fa’ifa’itaki’anga lelei ki he fānaú.  Kapau ‘oku nau sio ‘oku tau fiefia ‘i hono lau mo fekumi ‘i he mamani ko e adventurers, ‘oku nau fie ma’u foki ke vakai’i mo ‘ilo’i ‘a e ngaahi koloa ‘o e mamani.  ‘I honau natula, ‘oku fie’ilo mo ta’e ilifia ‘a e fanau.  ‘Oku nau fie ‘ilo ki he “‘uhinga” ‘o e ngaahi me’a!  ‘Oku nau fie ‘ilo pe ‘oku anga fēfē ‘a e ngāué!  ‘Oku nau fie ma’u ha nima ‘i he ngaahi a’usia mo e taimi ke nau hu ai ki ha loki ako ‘o e ‘atakai pe ko honau loki ako ‘i tu’a ‘oku ne ‘omi ha koloa ‘oku ta’u motu’a mo faka’atamai ‘oku fe’unga mo honau ta’u motu’a mo e matu’otu’a.  ‘Oku tau fa’u ‘a e kakano mo e ngaahi ‘atakai ‘oku ne poupou’i ‘a e tupulaki ‘a e fanau ‘i he domains kotoa ‘e 4 ‘o ‘enau mo’ui.

 ‘Oku ou ‘ilo ‘i ha ki’i tohi fakatāutaha na’á ku fakatukupaa’i au ke u hoko ko ha “tokotaha ako ‘i he kotoa ‘o ‘eku mo’uí”.  Na’a ku fakapapau ke fai ma’u pe ha ngaahi me’a mo ‘ahi’ahi’i ‘a e ngaahi me’a te ne fakalahi ‘eku ‘ilo fekau’aki mo e mo’ui pea mo e mamani koe’uhi ke hokohoko atu ‘eku hoko ko ha ma’u’anga tokoni ‘i he’eku tohi mo e taukapo.  Ko ha konga lahi ia ‘o ‘etau palani fakaetangatá ke fafanga’i hotau ‘atamaí mo fakalelei’i e fakafōtunga hotau laumālié.  ‘Oku totonu ke ma’u ‘e he fānaú ‘a e lelei tahá ‘i he tu’unga ‘oku tau ‘i aí pea mo e tu’unga te tau lava ‘o a’usiá koe’uhí ke tau lava ‘o tataki mo lehilehi’i kinautolu ‘i he’enau “Fononga Fakalangi ‘o e Mo’uí”.

‘Oku tau ma’u ‘i he’etau hoko ko e mātu’á ‘a e fatongia ke fakatupulaki ha vā fetu’utaki mo e kau faiako ‘o ‘etau fānaú pea poupou’i mo poupou’i kinautolu ke hokohoko atu ‘enau akó mo ‘omi ha nāunau fakalēsoni mahu’inga mo fakafiefia ki he’etau fānaú.  Te tau lava ‘o ‘omi ha ngaahi ma’u’anga tokoni ke nau vakai’i.  Te mau lava ‘o tokoni ke fai ha ngaahi fononga ki he mala’e, pea na’e ‘i ai ma’u pe ha’aku matu’a na’a nau fokotu’u ha ki’i kulupu tokoni ‘a e matu’a ‘i he fale koe’uhi ke mau ma’u ma’u pe ha ngaahi ma’u’anga tokoni ‘o fakalaka atu ‘i he me’a na’e ‘oange ‘e he ‘apiako ki he fanau.  ‘Oku fie ma’u ke ‘ilo ‘e he kau faiakó ko kitautolu mātu’á ‘oku tau ngāue fakataha mo kinautolu ‘i hono tataki, lehilehi’i, mo ako’i ‘etau fānaú.  Kuo pau ke hoko ia ko ha fengaue’aki ‘i he vaha’a ‘o e ako ‘i ‘api mo e kolo.  Ko hai ‘oku lelei ange ‘i he matu’a ke kole ha poupou ki hotau ngaahi ‘apiako ‘i he matu’a ‘oku ngaue pe nofo ‘i he kolo ‘o e ‘apiako.  Ko e tokateu fakakolo ‘i hotau ngaahi ‘apiako, ko e ola ia ‘o hono tauhi ma’u ‘o e tu’unga lelei ‘o e ako. 

P.S.

‘Oku ou fie tanaki atu ‘oku ‘ikai ngata ‘a e va fetu’utaki ko ‘eni mo e matu’a mo e ‘apiako ‘o ‘enau fanau ‘i he taimi ‘oku ‘osi ai ‘a e fanau mei he ako lautohi si’i.  ‘I he’etau hoko ko e matu’a, kuo pau ke tau kau ‘i he ngaahi ‘apiako fakaako ‘a ‘etau ki’i tamasi’i mei he ako lautohi si’i ‘o a’u ki he ako’anga ma’olunga.  Na’a mo e taimi ‘oku nau ‘alu ai ki he kolisi, kapau ‘oku ‘i ai ha ngaahi faingamalie ke ke poupou’i ai e ngaahi me’a ‘oku a’usia ‘e ho’o fanau ‘i he kolisi, ngaahi me’a ‘a e matu’a, pe ngaahi me’a faka’aati ‘oku nau ‘i ai pea fakaafe’i koe ke ke poupou’i kinautolu, ‘asi hake!