Posted by: heart4kidsadvocacyforum | February 5, 2025

Xhosa #7 Iingcebiso ezincinci zoomama nootata- Isithako #7

Abantwana lelona sipho sikhulu kuluntu.

Kuthatha ntoni yaye umele ube ngubani ukuze ukhonze abantwana njengomfundisi wabo?

Kufuneka ube nomonde.

Bathi, nokuba ngoobani na, ukuba umonde sisidima.  Ndiyazi njengotitshala nomama, ukuba ukuba nomonde yinto efunekayo ekufuneka siyiphuhlise kwimpawu zethu.  Ndiyavuma ukuba yiseti yezakhono zemihla ngemihla thina njengakwimvelo yethu yoluntu, sizabalazela ukuhambelana nayo imihla ngemihla kwaye ukusuka kwimeko enye ukuya kwelandelayo.  Ndiyakholwa ukuba ngokubhekiselele kwii-asethi zeempawu ekufuneka sisondele kuzo ihlabathi, umonde yenye yezo asethi ezifunyenweyo ezinokwenza ubomi bube ne-doable kwaye bube mnandi.  Umonde umisela ithoni yendlela ihlabathi eliza kusabela ngayo kuthi.  Kunokuba lucelomngeni kakhulu ukuba nomonde kubantu abadala kuba ukulindela kwethu ukuziphatha kwabo kunye nesimo sabo sengqondo kukuba ngenxa yokuba banamava obomi phantsi kwebhanti labo kunye novimba wezifundo ebekufanele ukuba bafunde kwaye bavela kuzo, ukuba abantu abadala baya kusebenza kwisithuba sobulumko kunye nengqibelelo. 

Nangona kunjalo, xa kuziwa kubantwana sinoxanduva njengabantu abadala ebomini babo, ukuvuthwa kunye nokuqonda ngakumbi kunye nomonde njengoko sibakhokela, sibakhokela, kwaye sibakhulise ngamava abo ebuntwaneni.  Ngokunyanisekileyo nangobulungisa bafanele bakwazi ukuxhomekeka kuthi ukuze babe nomonde ngemfesane.  Le mpendulo inamandla yomonde kufuneka izixhase ntoni?  Kulungile kuqala, ifuna ukuba sibe nomonde kwaye siqonde ukuba singoobani njengomntu ovela kumava ethu obomi kwaye sifike ekuqondeni ukuba asifezekanga, sibizwa ukuba, njengaye wonke umntu , esazi okanye akunjalo, sibizelwe ukuziqhelanisa nobugcisa bokuzifezekisa kwisazisi sethu sobuthixo esiyingqayizivele,  nokuba obu bugcisa bokufezekisa indaleko yokubonakaliswa komphefumlo wethu yinto ubomi. 

Kufuneka sibonane, ingakumbi abantwana, ngaloo ndlela ukuze bakhululeke ekugwebeni nasekulindeleni kwabanye abantu.  Ngaba unokuyithelekelela indlela ihlabathi eliya kuba ngayo, kwaye kungcono nangakumbi, ukuba ubuntwana bomntwana buya kuba njani ukuba bebengqongwe, kwaye bekhukuliswe ngumonde, nto leyo kumongo womonde uthando luyinto esisiseko?  Ngaba unokuyithelekelela indlela abantwana ababeza kufunda ngayo kwiindawo abahlala kuzo esikolweni nakwiindawo abahlala kuzo ukuba babesazi ukuba abo babanyamekelayo babebakhulisa ngomonde?  Uvakalelwa njani xa umntu ekuphathe “ngomonde wemfesane”? Ndiyazi kumava am ebomini ukuba ayipheleli nje ekubetheleleni umonde ngakumbi kum ukwabelana nabanye, kodwa kundikhuthaza ukuba ndibhabhe kwaye ndinyuke.  Indenza ndizive ngathi ndixabisekile kwaye ndinamandla angenamkhawulo.  Ndiyakholwa ukuba yile nto siyifunayo kubantwana bethu.  Cinga ngayo?


Leave a comment

Categories