Posted by: heart4kidsadvocacyforum | November 18, 2025

Māori-Ngā Inoi o te Ata Rātapu-#11O

Tā mātou Pūnaha GPS

The Protocol for Navigating Our Life Experiences and Challenging Life Lessons

Te MARINO-MĀTAO-me te KOHIKOHI

Kotahi te Kaihanga Atua, Kotahi te Ao, Kotahi te Tangata Atua!

Nō reira, he aha te tikanga o te GPS?

Ko te GPS e tū ana mō te Pūnaha Tūnga Huri noa.  E mōhio ana mātou he pūnaha whakaterenga ā-aorangi tērā e whakarato ana i tētahi mōhiohio tauwāhi me te wā i ngā wāhi katoa o tēnei aorangi Aorangi.  Ka whakamahia e ia tētahi whatunga aorangi e tuku tonu ana i ngā tohu.  Ka whiwhi mātou i ēnei tohu i runga i te tini o ngā pūrere e manako ana ki tēnei tarenga, ā, kua tātaitia tō rātou tūnga pū.  E toru ngā aronga hei mahi i tēnei pūnaha:

  • Huri noa: He ao whānui tēnei pūnaha whenua, ko te tikanga ka taea te whakamahi ki ngā wāhi katoa o te aorangi.
  • Tūranga: He pūnaha whakatūtū e whakarato ana i ngā mōhiohio mō tō rātou tauwāhi, tere, me te aronga.
  • Pūnaha: He āhua matatini tēnei, ā, ko ngā aorangi e āwhio ana i te Ao, ngā teihana whenua e aroturuki ana, e whakahaere ana, ā, i te mutunga o ngā kaiwhiwhi e whakamahia ana e mātou- ngā kaiwhakamahi mutunga.

E kite ana ahau, he pūnaha GPS hōhonu ake tā mātou e wātea ana ki a mātou me te kore tango ohaurunga, e hiahia ana ki te WIFI, e hiahia ana ki ngā whakamohoa, ngā whakahōutanga, te whakawhirinaki rānei ki tētahi momo hangarau hei whakauru ki te tauwhitinga i waenganui i a mātou me te “Wairua Nui”.  Ka whakahohea tēnei pūnaha GPS- Pūnaha Parenga Atua e te Whakapono, te Ngākau Māhaki me te Whakawhirinaki.  Ina whakaurua, ka tautoko i a tātau ki te whakatere i tō tātou ara me tō mātou whāinga.  Ia faaatea ê ana’e tatou i taua e’a ra, ia faaruru ana’e tatou i te mau tamataraa o te haape’ape’a nei ia tatou, e arai te « Varua Rahi » e e tata’i faahou i to tatou e’a ia ore tatou e mo’e, e aore râ, i rapae i te arata’iraa e te patururaa a te « Varua Rahi ».  Ka kawea tātou e tēnei pūnaha o te Rangi i roto i ngā rangatū o ngā hipanga kia whakahāngai anō ai i a tātau ki te ahunga e karangatia ana tātou kia haere, me te whakatuwhera i te kanohi o tō tātou hinengaro ki te mārama ake o ngā mea e raruraru ana tātau.  He tukanga hipanga e rima tēnei e mahia ana mō tātau. 

  1. Whakawaengatia anō mātou ina neke atu mātou i te ara.
  2. Ka whakarārangi anō i a tātau ina whakatau mātou i te whakamahi i tō tātou mōhiotanga me te urupare atu i te wehi, kaua ko te whakapono.
  3. Ka whakatika i ngā wāhanga kongakonga o o tātau ngākau ina mamae tātau.
  4. Ka tūhono anō i a tātau ki tō tātou karangatanga me tō tātou whāinga mō te ora.
  5. Ka whakamahara mai ki a tātau, ko wai tātau, ko wai tātau. 

E karanga ana tēnei pūnaha GPS ki a tātau ki te whakatere i tō tātau oranga i runga i ngā tauhohenga taketake e 3 ina werohia tātau i tēnei haerenga i roto i te ora.  I te tuatahi me marino tātau.  Ko te tikanga o tēnei ka mau tonu tātau ki tō tātau rangimārie me tō tātau hari e noho tūturu ana i roto i taua wiriwiri.  Tērā, me mātao tātau.  Ko te tikanga kia werohia, kia āwangawanga rānei, kia kaua tātau e urupare i runga i te riri, i te mataku rānei.  I te tuatoru, me kohikohi tātau.  Te auraa ra, e haaputu tatou i te mau mauhaa faatereraa o te faateitei ia tatou i ni’a i te fenua teitei a’e e o te faahaere ia tatou i mua no te faaoti e no te haamaramarama.  Ka tipu noa iho mātou.  E ako ana mātou e hiahiatia ana e te ora kia waihanga i tētahi tikanga e tautoko ana i ēnei tauhohenga.  E ako ana mātou me mātua –

  1. Okioki me te hoki mai i te “turituri” e ngana ana ki te ara poto i te pūnaha GPS o te Rangi.
  2. Ko te hā te kī ki te whakatau ehara i te mea ko tō tātau tinana anake, engari ko tō tātau Wairua.
  3. He mea nui te whakarongo hohe ki te wetewete he aha te karere a te Atua me ngā tatauranga mahere huarahi.
  4. He huanga uaua te whakawhirinaki ki a tātau hei tangata.  E whai ana i te whakapono me te mōrearea, engari ka tino whakawātea ina hīkoi koe ki roto.  Te tuku me te tuku i te “Atua”!
  5. Mahi i runga i ngā mea e tiria ana e te “Wairua” ki a koe nā te mea e mōhio ana te “Wairua Nui” ki tāu e hiahia ana, ki ngā mea kāore e hiahiatia ana e koe i roto i te tino o tō āhuatanga.
  6. Te okiokinga me te tuku i roto i te “Mōhio” ko ia hipanga ka mahia e koe, me te kupu e kōrero ana koe, ko ia āhuatanga e pā ana ki a koe kei roto i te “Raupapa Tika Atua” nā te mea kei te hāngai koe ki te “Pūnaha Ārai a te Atua”!

Kia MARINO!

Kia MĀTAO!

Kia KOHIKOHI!

Kei te mahi!

Ashé!  Ashé! Amine!


Leave a comment

Categories