Heart4kidsadvocacyforum's Blog

Wase 11

Na Veiwekani Tawamudu

O ira na gone era isolisoli cecere duadua ki na kawatamata.

Nikua au na wasea e dua na tiki ni Wase 11 ni noqu ivola- “Embracing the Gift of Parenthood: How to Create a Loving Relationship with Your Children”.

Sa vakarautaki tu: Amazon kei na Barnes kei na Noble vakakina na Xlibris.

Oqo e dua ga na ivakaraitaki ni wase!

Nanuma tiko

“Oqo na gauna ni mata ni cava vakanomodi ni itabagone qase cake kei na mania ni itabagone.  O ira kece na lewe ni matavuvale e sega walega ni dodonu me ra bula, ia me ra bula vinaka!”!

Ena neitou itikotiko na ka tudei ka sega ni veisau ka rawa ni keitou nuitaka me vakadeitaki keitou oya-

“E dau vosota na neirau itubutubu ena nodrau qaravi keirau ni keirau se itabagone.  E dua na ka tudei sa ikoya ni sega ni veisau na lawa kei na ivakatagedegede ni neitou itikotiko.  Sa namaki ga vei iko mo taura vakalevu cake na nomu ivalavala.”

Wase Tinikadua

Na Veiwekani Tawamudu

Au kila

Au kila ni noda veilomani vakaikeda ena tudei tu mai na bula oqo kei na kena e tarava kei na veika eda tara cake vata nikua ena tawamudu. 

Vosacavuti:

A kaya o Garrison Keillor ena dua na gauna:

“E sega ni dua na ka o cakava me baleti ira na luvemu e maumau. E vaka me ra sega ni raici keimami, vuka ka vagolea na matada, ka vakavudua sara na nodra vakavinavinaka, ia na veika eda cakava ena vukudra e sega ni maumau.”

A kaya ena dua na gauna o Hodding Carter:

“E rua ga na isolisoli tudei eda rawa ni nuitaka me da solia vei ira na luveda. E dua na wakana; na kena ikarua, na tabana.”

A kaya ena dua na gauna o Kahil Gibran:

“O ira na luvemuni era sega ni luvemuni.  Sai ira na luvena tagane kei na yalewa ni gagadre ni Bula vakaikoya.”

Taro:

Na cava soti na gacagaca ni bula e rawa ni o tauyavutaka vata vakaitubutubu kei luvemu ka na tu e yalomu ki na veigauna tawamudu?

Me vaka era kaya na itabagone, “Au sa sotava tiko na leqa oqo ena gauna oqo.”  Au vakadikeva tiko, mai tautuba, na bula nei luvequ yalewa ni se goneyalewa, ka vakasaqara na veika bibi ka a vauci keirau vata tu ena nona bula taucoko.  Au tovolea tiko me’u kila na sala me’u veisotari kina kei na nona digidigi ni bula kei na ivakarau ni bula.  Oqo e dua na itutu era na sotava kece na itubutubu ena dua na gauna.  Vakabauti au ni’u tukuna ni ivakarau ni noda qaravi ira na luveda se ra yabaki ciwa se ruasagavulu ka ciwa e rokataki ena vuqa na ka.  Au sa cakava e dua na lisi rawarawa me baleti iko me rawa ni o raica e muri na vanua o tiko kina ena ituvatuva ni veika oqo. Ni lako mai na dua na ituvatuva ni tamata yadua, oqo na veika e vaka me vakayarayarataka ka vakauqeta na vakatulewa kei na veika e yaco ki na veisau ni kila vakaitubutubu:

• Tagane se yalewa
• Kawatamata/ matatamata
• Itovo vakavanua/ sega ni cavuti na ivakatakilakila/ domodra na iTalatala Qase
• Lotu/ Isolisoli vakayalo intuitive
• Kalasi
• Vuli
• Ivakarau ni bula
• Rai Vakapolitiki
• Na nodrau susugi au cake na noqu itubutubu
• Na noqu itovo kei na noqu itovo
• Vakaraitaki ni Bula Raraba
• Kaci ni Noqu iCavacava

          Au a vakasalataki kemuni ni ilakolako vakaitubutubu oqo e sega ni rawarawa.  E levu sara na ka e yaco tiko ena noda vakasama kei na yaloda ni da lako curuma yani na maze ni “bula vakaitubutubu”.  Au sega mada ga ni vakabauta ni da taura na gauna me da vakasamataka kina na vuna eda cakava kina ka tukuna na veika eda cakava ka tukuna.  E vuqa na ka e yaco ena noda veimaliwai kei ira na luveda kei na cakacaka ni veisiga ni kena qaravi na noda bula vakamatavuvale kei na noda cakacaka e caka mai na dua na “reactionary stance”, ka sega ni dua na “vakasama vakasama”.  E vuqa na gauna ni ra lako mai vei keda na gone ena “veika eso” ena nodra bula, ka dodonu me da vakasama e yavada.  Kena ibalebale kevaka eda sega ni tiko vata kei koya ena gauna oya, eda na rairai sega ni rawata na macala eda vinakata ka ra gadreva mai vei keda.  Au sega ni kauwaitaka na ka e tukuna e dua, na ilakolako vakaitubutubu oqo e oka kina e levu na veivakurabuitaki kei na veivakatovolei kei na cala.  E tiki ni keda ituvaki ena noda vakatokai na “ituvaki vakatamata”.  E sega ni gadrevi mo ni vinaka sara, kau marau ni sega ni gadrevi vei keda na “Yalo Cecere.”  Ia, na “Yalo Cecere” e gadrevi kina meda itubutubu vinaka duadua. 

Sa ikoya na sasaga yalodina e vakasaqara tiko na “Yalo Cecere” ka dodonu me ra rawata mai vei keda na luveda.  Au kila ni da sa sotava na bolebole oqo.

Ni’u raica lesu na noqu ilakolako vakaitubutubu, au kila ni’u sa solia na noqu vinaka taucoko.  Au sa tovolea me’u tudei ena nona ilakolako ni bula na luvequ.  Au kila ni’u sa solibula vakaiau, ia au sega ni veivutunitaka baleta ni nona tiko vinaka a noqu vakaliuca taumada.  Ni sa vakamatei o tamana, au a yalataka ni’u na sega vakadua ni laiva e dua me lako mai ki na noqu bula me na vagolei tani mai na noqu itavi vakaitubutubu. 

Au sega ni kaya ni’u nanuma ni dodonu me ra cakava oqo eso tale, ia au tukuna tiko ni gauna o sa yaco kina mo dua na itubutubu mo yalataka ni o na sega ni vakawalena na nomu itavi ni susugi luvemu.  Au sa raica e vuqa na gone era biu vakatikitiki baleta ni ka e vakaliuca na itubutubu me cakava e dua tale na tagane se yalewa me nodra veimaliwai naba dua.  Ia, na noqu ivakarau, me’u vakatusa, ni veimaliwai oqo ena rawa ni yaco mai ka yali yani, ia na nomu veimaliwai kei luvemu e ulabaleta na ilati.  Eso na tamata era nanuma ni ra sa tubu cake na luvemu ka biuti iko kevaka o sa solia kece vei ira, ena dua na siga o na biu taudua. Au kila vei ira eso na tamata oqo ena vaka e dua na ivakarau ni veibiu.  Io, era tubu cake na luveda ka biuti keda, eso e totolo mai vei ira tale eso, ia ena vuqa na itovo vakavanua kei na itikotiko, oqo e sega walega ni namaki ia e gadrevi. 

          Au vakabauta tale na veivakatautauvatataki.  Au vakabauta kevaka eda tukuna vua na itokani qase mai na ivakatekivu na nodra bibi vei keda na luveda, ka da dikeva na nodra ivakarau ni bula vakaitubutubu, eda na kila ke oqo e dua na veimaliwai vinaka vei ira kece era vakaitavi kina.  E dau kaya tu ga o tinana, “Tekivu ena sala o vinakata mo tini kina.”  O sega beka ni taleitaka na “E dau tukuna tu ga o Na na dina” ena ivola oqo? E vakaibalebale sara ka kevaka eda yalodina tiko vei keda ka da kauwaitaka dina na veika e baleti ira na luveda kei na tiko vinaka ni noda matavuvale, eda na kila vakadodonu kevaka e vinaka vei keda o koya tale e dua ena veimaliwai se sega.  E gadrevi kina vei keda me da “yadra” ka sega ni “moce” ena noda bula.  Kevaka e dina ni noda veimaliwai kei ira na luveda e dua na isema tawayalani, eda na biuta vakacava oqo ki na ivakarau ni noda vakatorocaketaki, susuga ka maroroya na gacagaca ni noda veimaliwai ka kauti keda curuma na dravudravua kei na dravudravua, mai na vinaka kei na ca, ena nodra gauna ni gone kei na uabula,  Ia ena bula oqo kei na kena e tarava? 

iMatai, meda kila na veika oqo ena noda veimaliwai ka qai dodonu me da kila na sala meda cakava kina, kei na kena iotioti na sala meda maroroya kina na veigacagaca oqo.

Taro:

Na cava soti na gacagaca ni veimaliwai vakaitubutubu kei na gone ka na vorata na liga ni gauna?

 E matata beka ni’u sega ni rawa ni biuta laivi na noqu iyaya ni veivakatavulici mai na veitiki kece ni noqu bula?  Vinaka vakalevu na nomu vosota ena iwalewale oqo!!  Vinaka, o.k. oqo na noqu lisi ka dina sara ni o na rawata e dua na madigi mo tauyavutaka ga na nomu.

Na gacagaca tawamudu ni dua na Veiwekani ni iTubutubu kei na Luvena na:

• Loloma sega ni vakaiyalayala
• Na loloma e sega ni vakaiyalayala
• Loloma ka sega ni dua na kena isau
• Loloma dina ga ni
• Na loloma e sega na kena ivakatagedegede ni tawasei
• Na loloma e vakaraitaki ena dua na vanua ni yalo tabu
• Na loloma ena vosota na solibula
• Veilomani me solia vei ira na bula
• Veirauti na loloma mo solia kina na nomu bula
• Taleitaka me tiki ni o cei o ira
• Taleitaka me rawa ni lomani ira ka kila ni ra lomani iko lesu mai
• LOLOMA –na loloma savasava ga

Taro:

E rawa beka ni o raica na sala era sa rui bibi kina na veigacagaca oqo ni Veimaliwai ni iTubutubu kei na Gone ena kena tarai cake e dua na yavu tawamudu?